|
Streszczenie pracy doktorskiej
Choroba Perthesa jest jedną z najcięższych jałowych martwic kości występującą w okresie dzieciństwa. Ośrodki ortopedii dziecięcej przyjmują średnio od 10 do 20 dzieci ze świeżymi zachorowaniami rocznie. Tylko wczesne rozpoznanie i specjalistyczne leczenie choroby Perthesa może doprowadzić do wyleczenia lub do zmniejszenia ryzyka powikłań w postaci ograniczenia ruchów stawu biodrowego i wczesnych zmian zwyrodnieniowych. Pomimo upływu przeszło 100 lat od opublikowania pierwszych opisów choroby Perthesa, jej etiologia nadal pozostaje w sferze teorii. W pracach poświęconych etiopatogenezie oraz w wywiadach chorobowych, zwracają uwagę powtarzające się informacje, takie jak nadmierna aktywność ruchowa dzieci – zwłaszcza chłopców, przed wystąpieniem objawów choroby, ich zwiększona wrażliwość emocjonalna, impulsywność i problemy z koncentracją.
Celem pracy była analiza naprężeń działających na staw biodrowy dziecka przy fizjologicznych oraz nieprawidłowych zeskokach w korelacji z częstością występowania zaburzeń koordynacji wzrokowo-ruchowej oraz problemów emocjonalnych jak nadpobudliwość, zaburzenia koncentracji i zachowania u dzieci z chorobą Perthesa. Dodatkowym celem pracy było określenie potencjalnych czynników wskazujących na cechy dysfunkcji neuro-mięśniowej (MBD) u dzieci z chorobą Perthesa oraz porównanie ich do częstości występowania w populacji dzieci zdrowych. Na bazie powyższych badań próbowano określić grupy dzieci ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia choroby Perthesa i wskazać możliwości profilaktyki i eliminacji wykrytych zagrożeń.
Badania pod kątem analizy zeskoków przeprowadzono na grupie 80 dzieci zdrowych w wieku od 8 do 10 lat (30 dziewcząt i 50 chłopców). Dla potrzeb pracy przebadano grupę 85 dzieci z chorobą Perthesa w wieku od 6 do 12 lat (18 dziewcząt i 67 chłopców) spośród 118 dzieci leczonych w latach 1995-2004 w Klinice Ortopedii i Rehabilitacji Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.
W pierwszej części przeprowadzono analizę naprężeń działających na staw biodrowy dziecka podczas zeskoków. Wyróżniono trzy powtarzające się typy zeskoków: zeskoki z pełną amortyzacją (83,75%), zeskoki bez amortyzacji (6,25%) i zeskoki podparte (10%). Zwrócono uwagę na potencjalną szkodliwość zeskoku bez amortyzacji, gdy nie działają mięśnie antygrawitacyjne i brak jest naturalnego „wyhamowania” energii w czasie ruchu zginania stawów biodrowych, kolanowych i grzbietowego zginania stóp.
W dalszej części pracy dokonano analizy danych z okresu ciąży i porodu oraz okresu noworodkowego i niemowlęcego, a także bieżącego stanu zdrowia dzieci z chorobą Perthesa, ze szczególnym uwzględnieniem czynników wskazujących na cechy dysfunkcji neuro-mięśniowej.
Analiza materiału, oceniająca zbiorczo zaburzenia koordynacji ruchowej oraz uzyskane dane z badań ankietowych dzieci zdrowych i chorych, wskazuje na częstsze współwystępowanie minimalnych dysfunkcji neuro-mięśniowych u dzieci z chorobą Perthesa szacując je na poziomie 63% w porównaniu do 12% dzieci zdrowych.
Oceniając zagrożenia łączące cechy minimal brain dysfunction (MBD) u dzieci z ich nadmierną aktywnością ruchową, implikującą czynnik przewlekłej traumatyzacji stawów biodrowych, odnotowano zeskoki z większych wysokości (schody, meble, drzewa) u 76% chłopców i 58% dziewczynek przed wystąpieniem u nich choroby Perthesa.
Zapobieganie rozwojowi choroby Perthesa u dzieci z zaburzoną koordynacją ruchową może polegać na ograniczeniu ich niewłaściwej aktywności ruchowej, jak na przykład powtarzające się zeskoki z wysokości bez amortyzacji.
|
